Voedselkeuzelogo

Eind 2019 heeft staatssecretaris Paul Blokhuis de keuze gemaakt voor Nutriscore als het nieuwe voedselkeuzelogo voor Nederland, maar met aanpassingen. Die aanpassingen zijn nodig om het voedselkeuzelogo in lijn te laten zijn met onze Nederlandse voedingsrichtlijnen. Hiermee heeft de staatsecretaris gehoor gegeven aan onze oproep, ondersteund door een grote achterban. Pas als Nutri-Score in lijn is met onze nationale voedingsrichtlijnen, kan het logo consumenten helpen met het maken van gezondere keuzes.

Inmiddels is het 2021 en zien we Nutri-Score steeds vaker verschijnen. Onder andere Hak, Bonduelle, Garden gourmet, Alpro, Wagner en Iglo voeren het logo, en ook Albert Heijn plaatst het op een geselecteerd aantal producten, zowel online als in de winkel. Ook nu zien we dat Nutri-Score verwart en niet altijd bijdraagt aan een gezondere keuze. Zo krijgt een bepaalde variant roomijs met zoetstoffen net als biologische halfvolle yoghurt een Nutri-Score B. Ook krijgen bepaalde diepvriespizza’s en light energydrinks een B. Kinderkwarktoetjes met toegevoegd suiker en slagroom krijgen een Nutri-Score A, maar jong belegen 30+ kaas krijgt een Nutri-Score D. En dit zijn nog maar een paar van de vele voorbeelden.

De Rijksoverheid geeft op haar site aan dat zij de invoering van Nutri-Score in Nederland gaat faciliteren, o.a. met het opstellen van een stuurgroep en een wetenschappelijke commissie. Op de site van de overheid vind je het ‘general agreement & governance structure’ van de stuurgroep, de samenstelling en het mandaat van de wetenschappelijke commissie. Vanuit Nederland zullen Joline Beulens en Elisabeth Temme in de wetenschappelijke commissie deelnemen.

We zijn positief als het gaat om de sterke vertegenwoordiging van Nederland in de wetenschappelijk commissie. We zijn minder positief als we het mandaat van de commissie lezen, die beperkt lijkt te zijn tot het wijzigen van afkappunten.

Mogelijkheden ter verbetering van het algoritme
We zien mogelijkheden om het algoritme achter Nutri-Score te verbeteren, maar dan is het wel noodzakelijk dat wordt afgestapt van het across-the-board algoritme, waarbij alle producten op eenzelfde manier worden beoordeeld. In onze presentatie voor het Europese Food Forum van 3 december 2020. hebben we dit ook expliciet benoemd.

25 maart 2021 zijn we hierover in gesprek gegaan met het ministerie van VWS. Zie ook ons gespreksverslag van 25 maart 2021. en de presentatie met bespreekpunten. We hebben het ministerie gevraagd om onze vraag: of het mogelijk is om voor specifieke productgroepen, zoals brood, pasta, rijst, zuivel en vleeswaren aparte criteria te formuleren, voor te leggen aan de internationale wetenschappelijke commissie. Ook hebben we aan VWS gevraagd om de mogelijke belangenverstrengeling van de voorzitter van het wetenschappelijke comité nader te bekijken.

Ingediend verzoek tot aanpassing van het algoritme
Eind augustus 2021 heeft het ministerie van VWS bedrijven, gezondheidsfondsen en consumentenorganisaties uitgenodigd om verzoeken tot aanpassingen van  het algoritme in te dienen. Alleen de verzoeken die met een tweederdemeerderheid gevalideerd worden door de leden van de internationale Stuurgroep van de 7 betrokken landen worden doorgestuurd naar het internationaal wetenschappelijk comité. Namens onze achterban hebben wij een verzoek ingezonden.  De internationale stuurgroep heeft besloten alleen aanpassing 1 door te sturen naar het internationaal wetenschappelijk comité. Volgens de stuurgroep vallen voorgestelde aanpassingen 2 en 3 buiten het mandaat van het internationaal wetenschappelijk comité.

Klacht bij Stichting Reclame Code n.a.v. communicatiecampagne AH
1 februari 2022 nam Stichting Reclame Code de klacht met toelichting van Voedingsjungle t.a.v. Albert Heijn in behandeling. De klacht betreft de introductiecampagne van Nutri-Score door de Albert Heijn (AH). Het verweer van de retailer richt zich voornamelijk op de mismatch tussen Nutri-Score en de Nederlandse voedingsrichtlijnen. Het verweer vind je hier: 220324 AH verweerschrift RCC Nutri-Score. Aanvullend verweer, zoals ingediend 5 mei j.l. vind je hier. De RCC heeft 7 juni 2022 uitspraak gedaan, deze vind je hier. Vijf van de zes ingediende punten zijn gegrond verklaard, maar dit alles is zonder gevolgen voor de retailer. Deze komt er mee weg – de uitingen worden geschaard onder de noemer ‘pilot’, het delen van onderzoeksgegevens met VWS weegt mee, evenals andere communicatie vanuit VWS. Jammer dat de uitspraken van VWS net te laat gekomen zijn over het terugfluiten van de retailer. (Zie o.a. dit artikel). Voedingsjungle is blij met de erkenning dat vijf van de zes punten gegrond zijn verklaard. Als het aan Voedingsjungle ligt is nu aan Albert Heijn om pas op de plaats te nemen en te wachten met grote campagnes totdat het logo officieel is ingevoerd.

Update & kennismaking
I.v.m. de vele wisselingen bij VWS hebben we 9 mei 2022 (opnieuw) kennisgemaakt met de medewerkers binnen het ministerie van VWS werkzaam op Nutri-Score. Zie hier het verslag met bespreekpunten en de besproken presentatie.

De rol van Voedingsjungle
Wij blijven constructief en kritisch meedenken op het proces, dat doen wij omdat we ons zorgen maken over de gevolgen als het nieuwe logo niet in lijn is met de Nederlandse voedingsrichtlijnen. Een afwijkende boodschap werkt verwarrend en doet afbreuk aan het vertrouwen van consumenten in de overheid, de (voedings)wetenschap en de voedingsmiddelenindustrie. Momenteel is die afwijking behoorlijk, dat valt op te maken uit de deskstudy die het Voedingscentrum heeft uitgevoerd samen met RIVM, in opdracht van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. Ook heeft het Ministerie van VWS o.a. onderzocht hoe consumenten tegen over zo’n afwijkende boodschap staan.

Tijdens de totstandkoming van het besluit voor dit aangepaste voedselkeuzelogo hebben we samen met onze achterban meerdere malen geprobeerd onze boodschap helder over te brengen bij de Staatssecretaris en zijn team. Dit deden we onder meer via onze aan Paul Blokhuis gerichte brandbrief van 20 juni 2019 en via onze oproep die ondersteund is door ruim 175 voeding- en gezondheidswetenschappers, diëtisten, artsen en andere professionals die dagelijks consumenten adviseren over gezonde voeding. Deze oproep hebben we op 28 augustus 2019, samen met mede-ondertekenaars lector Annet Roodenburg en hoogleraren Jaap Seidell, Tiny van Boekel en Kees de Graaf besproken met het Ministerie van VWS, waaronder Charles Wijnker, directeur VGP. Het gespreksverslag van Voedingsjungle vind je hier, de vermelding op de site van VWS met de bespreekpunten hier (pdf openen en dan zoeken op Voedingsjungle). Opvolgend hebben we op 5 november 2019 samen met lector Annet Roodenburg en hoogleraar Daan Kromhout de lijst van medeondertekenaars overhandigd aan staatssecretaris Paul Blokhuis. Ook hebben we tijdens dit gesprek onze zorgen gedeeld. De staatssecretaris (h)erkende deze zorgen en vroeg ons deze verder te bespreken met Charles Wijnker (directeur VGP) en Inge Stoelhorst (beleidsmedewerker VWS). De presentatie en het gespreksverslag vind je hier. 

NOOT: Omdat mede-ondertekenaars toestemming hebben gegeven voor het vermelden van hun naam en gegevens in de communicatie naar het Ministerie van VWS, maar niet noodzakelijkerwijs ook voor het openbaar maken van hun gegevens, worden in deze lijst alleen de namen getoond van diegenen die expliciet toestemming hebben gegeven voor deze openbaarmaking. Je kunt onze oproep nog steeds steunen. Stuur hiervoor je naam en functie en evt. je affiliatie naar info@voedingsjungle.nl. Geef hierbij ook gelijk aan of we je ondertekening volledig openbaar mogen maken.